Kim jest ortopeda?
Ortopeda to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu, leczeniu i profilaktyce schorzeń oraz urazów układu ruchu. Zajmuje się on problemami dotyczącymi kości, stawów, mięśni, więzadeł i ścięgien. W swojej praktyce ortopeda współpracuje często z fizjoterapeutami, reumatologami czy chirurgami, aby zapewnić pacjentowi kompleksową opiekę.
Zakres działania ortopedy
Specjalista ortopeda diagnozuje i leczy zarówno urazy powstałe w wyniku wypadków, jak i choroby przewlekłe wpływające na sprawność ruchową. Do najczęstszych problemów, z którymi pacjenci zgłaszają się do ortopedy, należą:
- złamania i zwichnięcia,
- skręcenia stawów,
- uszkodzenia więzadeł i łąkotek,
- choroba zwyrodnieniowa stawów,
- wady postawy,
- bóle kręgosłupa,
- zapalenia ścięgien i kaletek.
Ortopeda może również zajmować się pacjentami wymagającymi leczenia operacyjnego, np. endoprotezoplastyki stawu biodrowego czy artroskopii kolana.
Jak wygląda wizyta u ortopedy?
Podczas wizyty lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny, bada pacjenta i w razie potrzeby zleca badania obrazowe:
- RTG – ocena kości i stawów,
- rezonans magnetyczny (MRI) – szczegółowe badanie tkanek miękkich,
- tomografia komputerowa (TK) – precyzyjna ocena uszkodzeń,
- USG – szybka diagnostyka urazów mięśni i więzadeł.
Na podstawie wyników badań ortopeda ustala plan leczenia, który może obejmować farmakoterapię, rehabilitację lub zabieg chirurgiczny.
Leczenie zachowawcze i operacyjne
Ortopeda dobiera metody leczenia w zależności od rodzaju i stopnia uszkodzenia. Leczenie zachowawcze może obejmować:
- unieruchomienie kończyny (opatrunek gipsowy, orteza),
- fizjoterapię,
- farmakoterapię przeciwbólową i przeciwzapalną,
- iniekcje dostawowe (np. kwas hialuronowy, osocze bogatopłytkowe).
W przypadkach poważniejszych urazów lub chorób przewlekłych konieczne może być leczenie operacyjne, np.:
- rekonstrukcja więzadeł,
- artroskopia,
- wymiana stawu na endoprotezę,
- stabilizacja złamań za pomocą implantów.
Ortopedia dziecięca
Ortopeda dziecięcy zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem wad wrodzonych oraz nabytych układu ruchu u najmłodszych pacjentów. Najczęstsze schorzenia to:
- dysplazja stawu biodrowego,
- wady postawy (skolioza, koślawość kolan),
- deformacje stóp,
- urazy sportowe u dzieci i młodzieży.
Wczesne wykrycie problemów ortopedycznych u dzieci ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju i uniknięcia powikłań w dorosłym życiu.
Profilaktyka w ortopedii
Wizyta u ortopedy nie zawsze wiąże się z urazem – często ma charakter profilaktyczny. Regularne kontrole są szczególnie ważne dla osób:
- uprawiających sport zawodowo i amatorsko,
- wykonujących pracę fizyczną,
- z wadami postawy,
- z chorobami reumatycznymi.
Profilaktyka obejmuje m.in. edukację dotyczącą prawidłowej postawy, dobierania obuwia, techniki wykonywania ćwiczeń oraz odpowiedniego obciążenia w trakcie aktywności fizycznej.
Kiedy udać się do ortopedy?
Do ortopedy warto zgłosić się w przypadku:
- bólu lub obrzęku stawu,
- ograniczenia ruchomości,
- trudności w poruszaniu się,
- dolegliwości po urazach,
- przewlekłych bólów kręgosłupa lub kończyn.
Wczesna diagnoza i leczenie ortopedyczne pozwalają uniknąć pogorszenia stanu zdrowia i przyspieszyć powrót do pełnej sprawności.
